Cây Cỏ Xước

Tên khác: Cây cỏ xước còn có tên là cây ngưu tất, hoài ngưu tất. Là một vị thuốc nam rất gần gũi và quen thuộc với người dân Việt Nam, cỏ xước được biết đến với nhiều tác dụng quý nhất là hiệu quả điều trị bệnh đau nhức xương khớp.

Tên khoa học

Achyranthes hidentata Blume.

Khu vực phân bố

Cỏ xước là một cây thuốc Nam mọc hoang khắp nơi, từ Bắc vào Nam, ở đâu cũng thấy có. Thường thấy ở ven đường, bờ sông, bãi cỏ, bờ bụi, quanh vườn nhà, …

Cây mọc hàng năm, phát triển mạnh từ tháng 2 đến tháng 10 hàng năm. Đến mua đồng thì cây lụi tàn và chết đi, hạt cây vương vãi trên mặt đất, đến mùa xuân thì chúng bắt đầu bung trồi này lộc.

Hoa cỏ xước có móc, thường móc, dính vào quần áo những người làm lườn, người đi đường.

Bộ phận dùng

Toàn cây, đặc biệt là thân và rễ được sử dụng làm thuốc.

Cách chế biến và thu hái

Cây được thu hái quanh năm, chặt ngắn, phơi khô, khi sử dụng thì sao vàng hạ thổ. Người ta thường phân loại cành lá riêng, rễ riêng để tiện trong chế biến là bốc thuốc.

Thành phần hóa học

Trong rễ cây có chứa chất saponin, và một số hoạt chất khác.

* Công dụng của cây cỏ xước

Là một cây thuốc rất tốt cho xương khớp, nên cỏ xước thường được sử dụng cho những trường hợp sau:

• Điều trị đau thần kinh tọa
• Điều trị đau nhức xương khớp
• Tác dụng tốt cho bệnh nhân sỏi mật, sỏi thận
• điều trị chứng tiểu đau, tiểu buốt, đái đục, viêm bàng quang
• Tác dụng điều trị bệnh phù thũng, viêm thận

Đối tượng sử dụng

• Bệnh nhân đau nhức xương khớp, đau thần kinh tọa
• Bệnh nhân mắc sỏi thận, sỏi mật
• Bệnh nhân viêm bàng quang
• Người bị phù thũng, vàng da

Cách dùng, liều dùng

Dùng làm thuốc điều trị đau nhức xương khớp

• Dùng độc vị cỏ xước, 15-20g, sao vàng, hạ thổ, sắc với khoảng 1 lít nước để uống trong ngày.
• Dùng làm thuốc cho bệnh nhân mắc thoát vị đĩa đệm: Cây cỏ xước 20g, dền gai 20g, tầm gửi 20g, lá lốt 20g, cây cỏ ngươi 20g, cây chìa vôi 30g sắc nước uống trong ngày.

Cách ngâm rượu cỏ xước:

Ngoài dùng sắc uống có thể dùng rễ cỏ xước ngâm rượu làm thuốc điều trị đau nhức xương khớp. tỷ lệ ngâm 1kg rễ khô ngâm với khoảng 5 lít rượu, ngâm 1 tháng là dùng được.

Kiêng kỵ: Phụ nữ đang có thai kiêng dùng.